Suid-Afrikaanse Bantoetrust v Ross en Jacobz

• Jurisdiction: South Africa
• Judge: Coetzee R
• Judgment Date: 09 December 1976
• Court: Transvaal Provincial Division
• Hearing Date: 26 November 1976
• Citation: 1977 (3) SA 184 (T)

Coetzee, R.:

Die eiser spreek die verweerder aan vir skadevergoeding deur hom gely as gevolg van beweerde nalatige wanvoorstellings aan hom gemaak deur die verweerder. Verweerder het nou eksepsie aangeteken teen die eiser se besonderhede van vordering soos aangevul op grond daarvan dat dit geen skuldoorsaak openbaar nie.

F Hierdie saak is eintlik 'n nadraai van Barclays Nasionale Bank Bpk. v Registrateur van Aktes, Transvaal en 'n Ander, 1975 (4) SA 936 (T), waarin beslis is dat die verbandhouer nie sy regte onder 'n verband, nadat die grond aan die huidige eiser oorgedra is, verloor het nie, aangesien die verband tydens oordrag sonder die verbandhouer se toestemming gerojeer is. Die verweerder was die transportbesorger. Die eiser was toe G verplig om die vorige eienaar se verbandskuld aan die verbandhouer te betaal ten einde te verhoed dat die grond in eksekusie verkoop word. Dit is hierdie bedrag wat nou as skadevergoeding gevorder word.

In sy besonderhede van vordering word hierdie voorgeskiedenis uiteen-gesit. Hy beweer in para. 9: H

Coetzee R

"Na die registrasie van die eiendom in sy naam het die eiser die volle koopsom aan gemelde Reyneke in sy voormelde hoedanigheid betaal in opdrag van die verweerder."

In para. 14 lê die kern van die skuldoorsaak waarop die eiser A steun. Dit lui as volg:

"14.

Gemelde skade is veroorsaak deur die nalatigheid van die verweerder, wat nalatigheid was in een of meer van die volgende opsigte:

(a)

Hulle het nagelaat om die transportdokumente wat hulle aan die Registrateur van Aktes B voorgelê het met redelike sorg en ywer op te stel, na te gaan en te ondersoek.

(b)

Hulle het nagelaat om te vereis dat die skriftelike skikkingsakte aan hulle voorgelê word.

(c)

Hulle het nagelaat om te bepaal en/of vas te stel of Reyneke in sy voormelde hoedanigheid gemagtig was om as transportgewer op te tree C en/of 'n volmag om transport te gee.

(d)

Hulle het versuim om vas te stel dat Reyneke nie bevoeg was om die eiendom te transporteer asof dit kragtens die bepalings van die Insolvensiewet, 24 van 1936, geskied het nie.

(e)

Hulle het verklaar dat Reyneke in sy voormelde hoedanigheid waarlik en wettiglik aan die eiser verkoop het, onder D omstandighede waar hulle redelikerwys kon en moes bepaal het dat hy nie daartoe bevoeg was nie en dit inderdaad nie gedoen het nie.

(f)

Hulle het hulle nie aan die verordeninge van die Akteswet, 47 van 1937, en die regulasies E ingevolge die Wet uitgevaardig, gehou nie.

(g)

Hulle het 'n volmag, verleen deur gesegde Reyneke, opgestel en verkry en aan die Registrateur van Aktes voorgelê wat voorgegee het dat Reyneke bevoeg was om alleen volmag te verleen tot die transportering van die eiendom terwyl hy nie F so 'n bevoegdheid gehad het nie.

(h)

Hulle het voorgegee om die verkoping en transport te behandel asof dit ingevolge die Insolvensiewet, 24 van 1936, soos gewysig, sorteer het terwyl dit nie die geval was nie.

(i)

Hulle het versuim om Barclays Nasionale Bank G te verwittig van die voorgestelde transport.

(j)

Hulle het versuim om Barclays Nasionale Bank se toestemming tot kansellasie van die gesegde verband te bekom soos regtens...