Gevolgtrekking en aanbevelings : hoofstuk 10

• Pages: 248-259
• Date: 01 January 2008
• DOI: 10.10520/EJC74099
• Published date: 01 January 2008

248

HOOFSTUK 10

GEVOLGTREKKING EN AANBEVELINGS

10.1 Doelstelling en werkswyse

10.1.1 Doelstelling

Die primêre doelwit van hierdie hoofstuk is om aanbevelings te maak

aangaande die oplossing van gebreke wat in die Suid-Afrikaanse ver-

teenwoordigingsreg sover dit maatskappye aanbetref geïdentif‌iseer is.

10.1.2 Werkswyse

Die werkswyse wat in hierdie hoofstuk gevolg word, is dat ’n bepaalde

aspek van die verteenwoordigingsreg in ’n maatskappyregtelike kon-

teks, naamlik voorinlywings-kontrakte, openbaarmaking, die leerstuk

van toegerekende kennis, die ultra vires-leerstuk, die Turquand-reël

en die estoppelleerstuk kortliks toegelig word, gevolg deur die voorge-

stelde oplossings en aanbevelings wat in daardie verband gemaak word.

10.2 Perspektief

Die gemeenregtelike posisie in Suid-Afrika jeens verteenwoordiging

was oorspronklik in wese die erkenning van die Romeins-Hollandse

posisie aangaande direkte verteenwoordiging gekoppel aan die om-

vangryke stel reëls in verband met die verhouding tussen die verteen-

woordiger en die prinsipaal.

Die verhouding tussen prinsipaal en verteenwoordiger is slegs in breë

trekke in die Romeins-Hollandse reg gereël. Daar het ’n sterk behoefte

ontstaan na die ontwikkeling van die verteenwoordigingsreg in Suid-Af-

rika. Hierdie behoefte het tot gevolg gehad dat daar na die Engelse reg

gegryp is, instede dat daar by kontinentale stelsels (wat ’n nouer verbin-

tenis met die Romeins-Hollandse reg het) vir hulp aangeklop is. Dit het

tot gevolg dat alhoewel die Suid-Afrikaanse verteenwoordigingsreg ’n

Romeins-Hollandse basis het, dit sterk deur die Engelse reg beïnvloed

is. Ten einde die verteenwoordingsreg in maatskappyregtelike konteks

te verstaan is dit dus noodsaaklik om die ontwikkeling van die Engelse

Companies Acts in gedagte te hou, aangesien die Suid-Afrikaanse

maatskappywetgewing grootliks op hierdie wetgewing geskoei is.1 To e

die wetgewer van die destydse Unie van Suid-Afrika die Maatskappy-

wet 46 van 1926 op die wetboek geplaas het, was daar nie slegs ’n

oorname van die Engelse Companies (Consolidation) Act van 1908

nie,2 maar ook ’n oorname van die geskiedenis tot die Companies Act

1 Cilliers 1964:205.

2 Die oorname van die Companies Consolidation Act 1908 (8 Edw. 7, C.

69) het via die Transvaalse Maatskappywet 31/1909 plaasgevind. Sien