Are fixed-term school governing body employment contracts for educators the best model for schools?

• Published date: 01 January 2013
• Date: 01 January 2013
• Author: Jaco Deacon
• DOI: 10.10520/EJC136273
• Pages: 63-75

63

Are fixed-term school governing body

employment contracts for educators the

best model for schools?

Jaco Deacon

LLB LLB LLD

Deputy Chief Executive Officer of FEDSAS

OPSOMMING

Is Vastetermyndienskontrakte vir Opvoeders in Beheerliggaamposte die

Beste Model vir Skole?

Weens departementele begrotingstekorte en groeiende behoeftes in skole is

dit vandag algemene praktyk dat skoolbeheerliggame aanstellings uit

skoolfondse finansier. Indien ‘n beheerliggaam ’n aanstelling maak, is die

skool die werkgewer, en nie die tersaaklike departement van onderwys nie.

Die belangrikste gevolg hiervan is dat arbeidswetgewing, en nie net

wetgewing spesifiek uitgevaardig vir die onderwys nie, die werksverhouding

reguleer. Uit FEDSAS se omgewingsontleding van ledeskole blyk dit dat 28%

van opvoeders en 52% van nie-opvoeders deur beheerliggame aangestel

word. ’n Groot persentasie van hierdie aanstellings is vir ’n vaste tydperk en

beheerliggame voer verskeie redes aan waarom dit die beste model is. Daar

is geen statutêre beperkinge op die sluit van termynkontrakte nie, en in die

meeste gevalle is dit weens praktiese oorwegings die enigste opsie vir skole.

Begrotings word jaarliks opgestel en goedgekeur, waarná ’n beheerliggaam

die aantal poste vir die volgende jaar vasstel. Versuim om ’n

vastetermynkontrak te hernu was nog altyd ’n omstrede aangeleentheid.

Indien daar gedurende die dienstermyn ’n verwagting van ’n voortdurende

verhouding geskep is, sal die versuim om die kontrak te hernu ooreenkomstig

artikel 186(1)(b) van die Wet op Arbeidsverhoudinge op ontslag neerkom. Die

tydperk van afwagting is uit die aard van die saak ’n stresvolle tydperk vir die

opvoeder wat gepaard gaan met werkonsekerheid en finansiële

bekommernis wat ’n nadelige invloed op die opvoeder se onderrig kan

uitoefen. Hierdie artikel ondersoek die aard en wenslikheid van

diensooreenkomste tussen skool beheerliggame en opvoeders en kom tot die

gevolgtrekking dat die vastetermynkontrak nie teenoor die reg van die

opvoeder gestel behoort te word nie, maar dat daar na die praktiese

oorwegings binne skole en die beste belang van leerders gekyk word binne ’n

raamwerk van goeie beheer en bestuur.

1Introduction

Due to departmental budget constraints and schools’ growing needs, it

is currently common practice for School Governing Bodies (SGBs) to

finance additional staff appointments out of school funds.1 Since the

1 S 20 SASA: “(4) Subject to this Act, the Labour Relations Act, 1995 (Act 66 of

1995), and any other applicable law, a public school may establish posts for

educators and employ educators additional to the establishment

determined by the Member of the Executive Council in terms of section 3(1)

of the Educators’ Employment Act, 1994.”