'n Verkenning van die plaaslike residivismeverskynsel en die geregtelike hantering daarvan

• Jurisdiction: South Africa
• Pages: 46-63
• Date: 28 August 2019
• Published date: 28 August 2019
• Author: JH Prinsloo
• Citation: (1997) 10 SACJ 46

'n Verkenning van die plaaslike

residivismeverskynsel en die

geregtelike hantering daarvan

JH PRINSLOO*

Summary

This review deals with the exploration of the local recidivism phenomenon and

judicial intervention thereupon. Recidivism is often a subject of speculation and

controversy, especially in view of the differential meanings attached to it. This gives

rise to severe conceptual and operational problems, which require a more inclusive

and precise conceptualization thereof. It is furthermore essential that the functional

initiatives of the criminal justice system be evaluated on a continuous basis, on

behalf of society.

Attention is given to the conceptual analysis of the concept 'recidivism' to

illustrate the inconsistent meaning and use thereof as well as operational problems

which may consequently arise from it. Since definite claims are frequently made

about the extent of recidivists' involvement in the global crime phenomenon, a non-

probability sample of records of 4 832 offenders with known previous convictions

was selected and analysed to determine the extent and nature of these offenders'

juridical disposition. It was established that, despite the wide range of sentencing

alternatives or combinations available, diverse socioeconomic and political

conditions and offenders involved, a mere six alternatives of judicial intervention

dominate the judicial disposition of the persons concerned. This trend not only

questions any notion of the individualization of punishment but also the perceived

'

threat' of repeated offenders since only ten per cent were considered dangerous

enough to secure society against them by imposing long prison sentences. It was

furthermore established that most offenders repeat their criminal activities within

the first 24 months following their previous release or sentence.

1

Inleiding

Daar word met hierdie navorsingstuk verslag gedoen oor die verkenning van

die onderwerp van 'residivisme', soos wat dit deur geregtelike intervensie in

die geval van die bekende misdaadsyfer begrens word. Soos dit hieronder sal

blyk, verteenwoordig 'residivisme' in die eerste instansie 'n onderwerp

waaroor daar baie gespekuleer word terwyl die aard, omvang en selfs

betekenis daarvan, nie onbestrede is nie. Die veronderstelde samelewings

relevansie van en die pragmatiese dimensie wat aan die bestudering van die

* DLitt et Phil (Unisa).

Hoofnavorser, Instituut vir Kriminologie, Universiteit van Suid-Afrika.

46

(1997) 10 SACJ 46

© Juta and Company (Pty) Ltd

'n Verkenning van die plaaslike residivismeverskynsel

47

misdaadverskynsel en gevolglike geregtelike ingryping verleen word, het

dikwels onrealistiese verwagtinge tot gevolg. Derhalwe moet daar voort

durend kritiese vrae oor die verskynsels van misdaad gevra word en

(veronderstelde) funksionalistiese regsplegingsinisiatiewe namens die same-

lewing beoordeel word.

2 Werkswyse

As gevolg van gemeenskaplike behoeftes oor die onderwerp van residivisme,

het die Instituut vir Kriminologie van Unisa en die navorsingseksie van die

Kriminelerekordsentrum van die Suid-Afrikaanse Polisie die navorsingsprojek

waaroor hier verslag gedoen word gesamentlik onderneem. Tydens die

beplanning van die projek gedurende 1993 het die Kriminelerekordsentrum

gegewens ten opsigte van 2 359 189 bekende oortreders met vorige

veroordelings op leer gehad wat ongeveer 55,3 persent van die ongeveer

4 265 000 leers van (alle) bekende oortreders wat by die Kriminelerekord-

sentrum op rekord is, verteenwoordig.

Met inagneming van resente vonnisoorwegings en beleidsveranderinge,

asook sosiopolitieke omstandighede, is daar op grond van praktiese en

finansiële

oorwegings besluit om 'n versadigde (nie-verteenwoordigende)

steekproef van ongeveer 5 000 (bekende) oortreders met vorige veroordelings

to neem wat gedurende 1993 aan die pleeg van meer ernstige misdade skuldig

bevind is. Gedurende 1993 was 416 616 oortreders wat oor KR-leers (kriminele

rekord) beskik 'aktief' waarvan 122 951 (29,5 persent) skuldig bevind is.

'n Inligtingskedule is saamgestel op grond van die amptelike tipering van

misdade en ten opsigte van elke geselekteerde oortreder voltooi. Daar is

uiteindelik 4 832 gevalle se gegewens op hierdie wyse hanteer en

gerekenariseer nadat bepaalde gevalle (kinderhofverrigtinge, geestesonge

stelde oortreders en onvolledige skedules) buite rekening gelaat is. Die

gerieflikheidsteekproef verteenwoordig gevolglik 4 persent (3,96) of 'n

verhouding van 1:25 van die gevalle wat gedurende 1993 skuldig bevind is.

Die werkswyse wat gevolg is, is onderhewig aan kritiek en die navorser is

nie blind vir die leemtes daaraan verbonde nie. Die werkswyse is egter, soos

reeds aangedui, vanweë situasionele faktore en omstandighede nagevolg en

nie op grond van spesifieke epistemologiese oorwegings nie. Kritiek teen die

gebruik van amptelike bronne is oorbekend. In die opsig moet daar egter van

twee aspekte kennis geneem word. Eerstens, word die verskynsel van

residivisme tradisioneel op grond van die amptelike misdaadsituasie en

bykans uitsluitlik volgens die stand van sake in gevangenispopulasies,

beoordeel. Tweedens, en ten spyte van kritiek in die verband, dien amptelike

bronne by uitstek as inligtingsbron vir navorsing van hierdie aard.

1

1

Vergelyk F Bettmer, R Kreissl & M Voss "The symbolic use of cohort studies redefining crime

between diversion and "selective incapacitation" ' (1990) 14

Contemporary Crisis 138;

RR Roberg

© Juta and Company (Pty) Ltd