Bruwer v Joubert

• Jurisdiction: South Africa
• Judge: Ogilvie Thompson AR, Rumpff AR, Botha AR, Holmes AR en Williamson AR
• Judgment Date: 24 May 1966
• Citation: 1966 (3) SA 334 (A)
• Hearing Date: 06 May 1966
• Court: Appellate Division

Rumpff, A.R.:

Hierdie appèl is gerig teen 'n bevel van Regter DE VOS HUGO wat in die Griekwaland Wes Plaaslike Afdeling uitgereik is, en waarvolgens die appellant (hierna genoem die verweerder) gelas is om aan die respondent (hierna genoem die eiser) die volgende bedrae te betaal weens oorspel wat verweerder met eiser se vrou gepleeg het, en as gevolg waarvan 'n oorspelige kind gebore is:

Rumpff AR

(a)

R2,500 as algemene skadevergoeding;

(b)

R188 as onderhoud vir die kind vir sy eerste lewensjaar, asook R20 per maand vanaf 1 Januarie 1963 totdat die kind skooltoe gaan, en daarna R25 per maand totdat die kind sy skoolopleiding voltooi het;

(c)

A R342.10, synde mediese koste en aptekers- en hospitaalkoste;

(d)

R196, synde reiskoste in verband met die bevalling en daaruit voortspruitende siekte van eiser se vrou.

[Die Edelagbare Regter het toe met eise (b), (c) en (d) afgehandel en soos volg voortgegaan.]

B Die belangrikste geskilpunt in hierdie saak is die bedrag van R2,500 wat die Verhoorregter as vergoeding vir ideële skade toegeken het. Skynbaar sou hierdie bedrag 'n hoogtepunt in ons regspraak wees en die vraag ontstaan of die omstandighede so 'n hoogtepunt regverdig. Die aard van oorspel as 'n injuria blyk uit de Groot, Inleidinge, III.35, wat handel oor hoon. In op. cit. III.35.9, sê die skrywer:

C 'Wie overspel bedrijfe met een ghehoude vrouw, al doet hy zulcks met haar wille, doet hoon aen den man, ende is overzulcks ten dien aenzien aen de man verbonden, boven vergoedinge van schade die de man ofte kinderen daer door komen te lyden.'

In Viviers v Kilian, 1927 AD 449 te bl. 455, is ten opsigte van skadevergoeding weens oorspel soos volg beslis:

'damages in a claim against the adulterer are recoverable on two D entirely separate and distinct grounds; first on the ground of the injury or contumelia inflicted upon the husband, and secondly on the ground of the loss of the comfort, society, and services of his wife'.

Dis duidelik dat die tweede grond wat hier genoem word, aanleiding kan gee tot vergoeding van ideële skade weens verlies van liefde en E geestelike steun, sowel as materiële skade weens verlies van toesig oor die huishouding en kinders, erkende pligte van die vrou in die huwelik wat weerspieël word in die huweliksformulier van die Afrikaanse Kerke waarin die vrou beloof om haar wettige man lief te hê en te eer, en haar man behulpsaam te wees in alles wat goed en reg is, en oor haar huishouding goed toesig te hou.

F In sy...