De Wet NO v Uys NO en Andere

• Judge: Le Roux R
• Judgment Date: 07 May 1998
• Citation: 1998 (4) SA 694 (T)
• Docket Number: 27658/97
• Hearing Date: 10 March 1998
• Counsel: NGD Maritz namens die applikant P Le R Van Wyk (bygestaan deur CJ Van Coller) namens die respondente
• Court: Transvaal Provincial Division

Le Roux R:

Die applikant doen aansoek vir die volgende regshulp: I

'1.

'n Bevel wat verklaar dat die koopkontrak gesluit tussen Romatrade 14 (Edms) Bpk (tans in likwidasie) en die JP Trust, aanhangsel SW6 tot die stawende beëdigde verklaring van die applikant, behoorlik deur die applikant verwerp is kragtens die bepalings van art 386(4)(g) van die Maatskappywet 61 van 1973, saamgelees met art 35 van die Insolvensiewet 24 van 1936. J

Le Roux R

2.

'n Bevel wat verklaar dat die applikant geregtig is tot terugbetaling van die bedrag van R1 miljoen A tesame met rente op die gemelde bedrag van R1 miljoen teen die voorgeskrewe moratore rentekoers vanaf 18 September 1997 tot datum van betaling.

3.

'n Bevel wat die vierde respondent gelas om die gemelde bedrag van R1 miljoen tesame met rente soos B vermeld, tans in trust op 'n belegging by die gemelde vierde respondent, aan applikant te betaal.

4.

'n Bevel dat eerste en tweede respondente gelas word om die koste van die aansoek te betaal op prokureur-en-kliënt skaal.'

Dit Blyk Dat Die Maatskappy in Likwidasie ('Romatrade 14') Op 14 Oktober 1996 Te Stellenbosch 'n Skriftelike C Koopkontrak Aangegaan Het Met Die JP Trust ('Die Trust'), Soos Verteenwoordig Deur Die Eerste, Tweede en Derde Respondente. Ingevolge Die Gemelde Kontrak Het Die Trust Aan Romatrade Onroerende Eiendom Bekend as Die Plaas Bruintjieslaagte 465, Registrasie Afdeling Jt, Mpumalanga, Verkoop Teen 'n Koopprys van R1 547 000 Wat Soos Volg Betaalbaar Was: D

1.

R500 000 by datum van ondertekening van die kontrak, welke bedrag in trust by prokureur J G van Niekerk inbetaal moes word en deur hom gehou sou word op 'n trust belegging ten gunste van die verkoper tot datum van registrasie.

2.

'n Verdere bedrag van R500 000 op 22 November 1996 om onder soortgelyke voorwaardes in trust E deur prokureur J G van Niekerk gehou te word tot datum van registrasie.

3.

'n Bedrag van R547 000 wat op 17 Januarie 1997 in trust by die gemelde prokureur op dieselfde voorwaardes inbetaal moes word. Besit van die eiendom sou gegee word slegs teen datum van registrasie en geen okkupasie rente is beding nie. F

Klousule 10 is van belang en ek haal dit volledig hier aan:

'10.

Kontrakbreuk

In geval die koper versuim om op die vervaldatum enige van die terme of voorwaardes van hierdie koopkontrak na te kom moet die verkoper die koper skriftelik per aangetekende pos kennis gee om sodanige breuk te herstel binne 14 dae, by G versuim waarvan die verkoper of sy agent die reg sal hê om of:

(a)

die koop te kanselleer deur 'n geregistreerde brief geadresseer aan die koper waarna die koper alle bedrae betaal aan die verkoper of sy agent in terme hiervan sal verbeur, sonder benadeling van die verkoper se ander regte en remedies en die reg om skadevergoeding te eis; of

(b)

om onmiddellike betaling van die koopprys en die voldoening aan al die terme en voorwaardes hiervan te eis.' H

Dit is gemenesaak dat die eerste twee bedrae hierbo genoem reëlmatiglik op die betaaldatums aan prokureur Van Niekerk betaal is en deur hom in trust gehou is. Voordat die laaste bedrag egter betaal kon word op 17 I Januarie 1997 is Romatrade onder voorlopige likwidasie geplaas. Romatrade is op 15 Januarie 1997 voorlopig gelikwideer. Op 24 Januarie 1997 is die applikant as voorlopige likwidateur deur die Meester aangestel. Nadat die voorlopige bevel bekragtig is, is die applikant op 21 Mei 1997 as likwidateur aangestel.

Op 20 Januarie 1997 stuur prokureur Van Niekerk 'n aanmaning aan Romatrade waarin hy betaling eis van die bedrag van R547 000 namens J

Le Roux R

die trust, welke bedrag op 17 Januarie 1997 betaalbaar was. Hy maan hom aan dat hy hierdie bedrag binne 14 A dae na ontvangs van die skrywe moet betaal by versuim waarvan die trust sy regte ingevolge die ooreenkoms sal uitoefen. Op 27 Januarie 1997 skryf die prokureurs van die applikant aan die prokureurs van die trust 'n brief waarin hy betaling eis van die reeds betaalde gelde van R1 miljoen en ook meld dat die Romatrade onder B voorlopige likwidasie geplaas is op 15 Januarie 1997. Op 11 Februarie 1997 word 'n verdere brief aan die verkoper se prokureurs gerig waarin die applikant 'n onderneming verg van hulle om nie die bedrag van R1 miljoen aan die verkoper uit te betaal nie. Hy word ook verwys in die brief na die bepalings van art 35 van die Insolvensiewet 24 van 1936. Hierdie artikel bevat die volgende bepaling: C

'As 'n insolvent voor die sekwestrasie van sy boedel 'n kontrak aangegaan het tot verkryging van onroerende goed wat nie aan hom getransporteer is nie, dan kan die kurator van sy insolvente boedel die kontrak handhaaf of verwerp. Die ander party tot die kontrak kan die kurator skriftelik aansê om te kies of hy die kontrak wil handhaaf of verwerp en as die kurator ses weke na ontvangs van die aansegging in gebreke gebly het om soos voormeld sy keuse te doen en die ander party D daarvan kennis te gee, dan kan die ander party by wyse van mosie die Hof versoek om vernietiging van die kontrak en om 'n bevel aan die kurator dat hy die versoeker moet herstel in die besit van onroerende goed onder die beheer van die kurator, wat die insolvent of die kurator kragtens die kontrak in sy besit of onder sy beheer gekry het, en die Hof kan na E aanleiding van die versoek so 'n order uitvaardig as wat hy wenslik ag: Met dien verstande dat hierdie artikel geen inbreuk maak nie op een of ander reg wat die ander party mag hê om teenoor die insolvente boedel 'n nie-preferente vordering in te bring tot vergoeding van skade wat hy gely het as gevolg van die nie-nakoming van die kontrak.'

Op 12 Februarie 1997 antwoord prokureur Van Niekerk dat hy wel die onderneming sal gee wat verlang word F van hom om nie die bedrag van R1 miljoen plus rente daarop oor te betaal aan enigiemand voordat hy nie die applikant in kennis gestel het nie. Hierdie bedrag is later oorgedra op...