S v Williams; S v Papier

• Jurisdiction: South Africa
• Judge: H J Erasmus R en Fourie R
• Judgment Date: 24 February 2006
• Docket Number: 813/05; 863/05
• Court: Cape Provincial Division
• Hearing Date: 24 February 2006
• Citation: 2006 (2) SACR 101 (C)

H J Erasmus R:

B [1] Die beskuldigdes het in die landdroshof te Vredenburg tereggestaan: Williams op 'n aanklag van huisbraak met die opset om te steel en diefstal, en Papier op 'n aanklag van diefstal. Hulle het albei in hul onderskeie sake skuldig gepleit en is dienooreenkomstig skuldig bevind. C

[2] Williams is 36 maande gevangenisstraf opgelê. Ingevolge die bepalings van art 73(7)(c) van die Wet op Korrektiewe Dienste 111 van 1998 (die Wet op Korrektiewe Dienste) is daar gelas dat hy minstens 18 maande van hierdie vonnis uitdien alvorens hy op parool/korrektiewe toesig vrygelaat mag word. Ingevolge die bepalings van art 280(2) van die Strafproseswet 51 van 1977 (die D Strafproseswet) gelas die hof dat hierdie vonnis ook saamloop met die opgeskorte vonnis opgelê in saaknr 187/2004, sou laasgenoemde vonnis in werking gestel word.

[3] Papier is 20 maande gevangenisstraf opgelê. Ingevolge die bepalings van art 280(2) van die Strafproseswet word gelas dat 'n gedeelte van hierdie vonnis, naamlik, agt maande gevangenisstraf, E saamloop met die vonnis opgelê in saaknr 1511/2003, sou laasgenoemde vonnis in werking gestel word. Ingevolge die bepalings van art 73(7)(c) van die Wet op Korrektiewe Dienste gelas die hof dat beskuldigde minstens 12 maande van hierdie vonnis moet uitdien alvorens hy op parool of korrektiewe toesig vrygelaat word. F

[4] Albei sake is by wyse van outomatiese hersiening aan my voorgelê. Ek het die agbare verhoorlanddros versoek om:

(a)

sy mening te gee oor wanneer hy van oordeel is dat art 73(7)(c) van die Wet op Korrektiewe Dienste toepassing behoort te vind; en

(b)

waarom die betrokke artikel in die onderhawige geval toegepas is. G

[5] Ek is die verhoorlanddros dank verskuldig vir 'n spoedige en volledige antwoord op my navraag. Ek het die saaklêers met my navraag en die landdros se antwoord na die kantoor van die Direkteur van Openbare Vervolgings verwys vir kommentaar. Mnr C van der Vijver van die kantoor van die Direkteur van Openbare Vervolgings het my H meegedeel dat hy groot moeite en vertraging ervaar het om inligting te bekom wat hy nodig ag vir die lewer van volledige kommentaar. Hy het my intussen van kommentaar voorsien alhoewel hy nog nie al die inligting wat hy graag sou wou bekom, ter hand het nie. Ek is hom dank verskuldig vir die moeite wat hy gedoen het. I

[6] 'n Landdros se keuse tot strafmiddels is beperk tot dié wat art 276 van die Strafproseswet, of 'n ander Wet, of die gemene reg magtig.

[7] Die straffunksie van 'n landdros teenoor die funksies van die Gevangenisdiens (soos dit toe bekend gestaan het), het onder die loep J

H J Erasmus R

gekom in S v Nkosi (1); S v Nkosi (2); S v Mchunu 1984 (4) SA 94 (T). In daardie saak het die landdros 'n bevel as A deel van die vonnis gemaak wat bepaal dat die beskuldigde nie in aanmerking kon kom vir enige vorm van strafvermindering of parool nie. Die landdros het hom beroep op art 31 van die Wet op Gevangenisse 8 van 1959 wat bepaal het dat 'n gevangene 'wat deur 'n hof gevonnis is, daardie vonnis (moet) ondergaan op die wyse deur die hof in die lasbrief gelas'. Die Hooggeregshof, by monde van Kriegler R (soos hy B indertyd was) beslis dat die artikel nie slaan op die tydperk van die gevangenisstraf nie, maar wel op die omstandighede waaronder dit uitgedien moes word. In sy uitspraak beklemtoon Kriegler R die eie onafhanklike funksies en bevoegdhede wat die Gevangenisdiens verkry het uit hoofde van die Wet op Gevangenisse 8 van 1959 en dat inmenging deur C regterlike beamptes nie toegelaat behoort te word nie. Kriegler R wys daarop dat in Hoofstuk IV van die Wet op Gevangenisse 8 van 1959 (die huidige ekwivalent is Hoofstuk VI van die Wet op Korrektiewe Dienste 111 van 1998) die vrylating van gevangenes op parool, vonnisafslag en verwante aangeleenthede toevertrou word aan die oordeel van kundiges. Hy sê voorts (op 99G - H): D

'Om met daardie proses te probeer inmeng, val buite die bevoegdheid (en, terloops, die kennisveld van die meerderheid) van regterlike beamptes. Bowendien word daar by vrylating (op parool of op proef) geoordeel aan die hand van 'n menigte faktore waarvan talle eers vasgestel kan word (of wat selfs eers ontstaan) ná die regterlike straftoemetingsfunksie uitgeoefen is; dit is immers 'n E hoof-oogmerk van die strafreg (en van die Gevangenisdiens) om die opheffing van afwykendes te bewerkstellig. Één van die faktore wat deur die uitvoerende gesag in oorweging geneem word by die oorweging van vroeëre vrylating is die mening van die hof wat die straf toegemeet het, die hof wat bewus van...