S v N

• Jurisdiction: South Africa
• Judge: Smalberger AR
• Judgment Date: 27 March 1991
• Citation: 1991 (2) SACR 10 (A)
• Hearing Date: 22 March 1991
• Counsel: L Lowies namens die appellant G C Nel namens die Staat
• Court: Appellate Division

G Smalberger AR:

Die appellant is in die streekhof te Springs aan verkragting skuldig bevind, en tot 10 jaar gevangenisstraf gevonnis. Appèl teen sy skuldigbevinding en vonnis is laat aangeteken, hoofsaaklik as gevolg van omstandighede buite sy beheer en sonder enige oënskynlike nalatigheid aan die kant van sy regsverteenwoordigers. Gevolglik het die appellant aansoek gedoen om kondonasie vir die laat aantekening van sy H appèl. Die aansoek is op 13 Desember 1989 deur De Klerk R in die Transvaalse Provinsiale Afdeling aangehoor. Daar het terselfdertyd 'n aansoek voor die geleerde Regter gedien om kondonasie vir die laat aantekening van 'n verdere appèl teen die weiering van borgtog aan die appellant hangende sy appèl op die meriete. Die aansoeke is deur net een Regter aangehoor omdat daar blykbaar nie beoog is, indien kondonasie toegestaan sou word, om nie onmiddellik met die aanhoor van die appèl I teen die skuldigbevinding en vonnis voort te gaan nie (ondanks die feit dat aangesien die Hof in reses was die Regter a quo streng gesproke by magte sou gewees het om die appèl alleen aan te hoor - kyk art 13(5) van die Wet op Hooggeregshof 59 van 1959). Hoe dit ookal sy, is die aansoek om kondonasie deur De Klerk R afgewys omrede daar na sy mening geen redelike vooruitsigte van sukses op appèl teen òf die skuldigbevinding òf die vonnis was nie. Dit bring toe mee dat die ander J aansoek om kondonasie, en die appèl teen die weiering

Smalberger AR

A van borgtog, nie beslis hoef te geword het nie. Die appellant het daarna, soos hy daarop geregtig was, na hierdie Hof appèl aangeteken teen die afwysing van sy aansoek om kondonasie (S v Absalom 1989 (3) SA 154 (A)).

Afgesien van die vraag oor die bestaan al dan nie van redelike vooruitsigte van sukses, was dit gemene saak tussen die appellant en die Staat tydens die aanhoor van die appèl dat daar aan al die ander vereistes vir die toestaan van kondonasie voldoen is. Onder meer is daar B voldoende rede aangevoer waarom die betrokke Reëls nie behoorlik nagekom is nie. Hierdie appèl wentel dus alleenlik om die vraag of redelike vooruitsigte van sukses aangetoon is - dit synde 'n geykte voorvereiste vir die toestaan van kondonasie. Dit is 'n mindere toets as dié wat toegepas word om te besluit of 'n appèl behoort te slaag of nie (vgl R v Ngubane and Others 1945 AD 185 op 187).

C Blykens die getuienis het die klaagster en haar man in 'n kamer in 'n huis te KwaThema tuisgegaan. Die huis het aan die appellant se moeder behoort. Die appellant en sy moeder het ook in die huis gewoon. Die klaagster se man en die appellant is verwant aan mekaar. Die aand van 17 Februarie 1989 was die klaagster se man op nagskof. Die appellant se moeder was ook by haar werk op diens. Die klaagster en 'n ou dame was aanvanklik alleen by die huis. Later het die appellant ook opgedaag. Die D klaagster se weergawe van die daaropvolgende gebeure kan as volg saamgevat word. Sy was in haar kamer; die deur was van binne op knip gesit. Die appellant het aan die deur geklop, maar die klaagster het nie die deur oopgemaak nie. Sy het egter haar klere aangetrek en onder haar komberse gaan lê want, sê sy, 'ek het iets verwag'. Sy het nie gesê wat sy verwag het nie, en waarom. Die appellant het toe die deur op een of ander manier oopgemaak. Hy het aanvanklik met haar oor kos gepraat. Hy E gaan toe uit en kom terug met 'n byl. Hy sê toe, volgens die klaagster: 'Ja hy ken my nie, ek ken hom ook nie en hy is bereid om vyf jaar gevangenisstraf te gaan dien vir my.' Hy gaan toe weer uit op pad na sy kamer. Die klaagster was bevrees dat iets met haar sou gebeur. Sy het met die ou vrou gaan praat en daarna uit die huis uit gevlug. Sy het uit die perseel en met die straat af...