S v Malebo en Andere

JurisdictionSouth Africa
JudgeHiemstra HR en Steenkamp R
Judgment Date22 February 1979
Citation1979 (2) SA 636 (B)
Hearing Date05 February 1979
CourtBophuthatswana Supreme Court

Hiemstra HR:

E Dié appèl ontstaan uit 'n skermutseling op 'n sokkerveld te Thaba 'Nchu. Die saak vir die Staat was dat die drie appellante, na wie ek sal verwys as die beskuldigdes, met gemeenskaplike doel die klaer aangeval het, gewapen met klippe, 'n mes en 'n kierie.

Elk van die drie het verkies om die grondslag van hul verdediging aan te F dui by wyse van pleitverduideliking ingevolge art 115 van die Strafproseswet 51 van 1977. Die pleitverduideliking is belangrik met die oog op hulle latere getuienis.

Hiemstra HR

Nr 1 het gesê:

"I deny that I hit complainant with a stone, a kierie or stabbed him with a knife. I deny that I ever fought with complainant in any way."

Nr 2 het gesê:

A "I deny I hit complainant with a stone, a kierie or stabbed him with a knife. I deny that I fought with complainant in any way."

Nr 3 het gesê:

"I deny that I fought complainant in any way. I deny that I stabbed complainant with a knife or hit him with a stone or kierie".

B Die eendersheid van die bewoording dui aan dat die magistraat elk van die beweerde wapens afsonderlik gestel het. Ek wil weer beklemtoon dat magistraat die pleitverduideliking in die vorm van vraag en antwoord behoort te notuleer. Dit is nietemin duidelik dat die magistraat hom tot die aanklag beperk het en dat die ondervraging in orde was. Die pleitverduideliking is in elke geval 'n totale ontkenning van enige geveg hoegenaamd.

C Die klaer het gesê dat hy grensregter was by die tweede sokkerwedstryd. Nr 2 het na hom toe gekom en beweer dat daar spelers deelneem wat nie daartoe geregtig is nie. Klaer het dit ontken waarop nr 2 hom met 'n kierie op die voorkop geslaan het. Nr 3 het by gekom en klippe gegooi D waarvan twee getref het. Nr 1 het aangesluit met 'n mes in die hand en klaer op die linkerkant van die kop gesny. Klaer het neergeval en al drie het hom geskop tot hy bewusteloos geword het. Hy het 'n dag in die hospitaal deurgebring en moes 14 hegsteke kry. Sy beskrywing van die wonde stem ooreen met die mediese verslag wat by toestemming ingedien is. Hy het ook 'n beskrywing van die mes, kierie en klip gegee.

E Nr 1 het nie getuienis afgelê nie, maar die volgende vrae gestel:

"You had a knife, especially when I told you to go out of the ground? - That is an undiluted lie. A knife you stabbed me, came from your possession.

Where did the knife you stabbed accused No 2 come from? - But I did not have a knife nor stabbed accused No 2 either."

F Hier maak nr 1 'n bewering wat nie waar is nie. Nr 2 het nòg in sy kruisondervraging nòg in sy getuienis beweer dat die klaer hom met 'n mes gesteek het, en sy kommentaar op nr 1 se stelling was soos volg:

"Was accused No 1 not correct when he asked the complainant as to where he got a knife he stabbed you with? - He was telling a lie."

Toe nr 2 getuienis afgelê het, het sy hoofgetuienis uit die volgende sin bestaan:

G "I never fought the complainant, but it is him who fought me."

Dit is iets anders as die totale ontkenning van die pleitverduideliking. Hy is gevra wat hy by 'n sokkerwedstryd met 'n kierie maak, en sy antwoord was:

"Are you used to play soccer with a kierie? - No.

What a kierie wanted with you? - Snatched it from someone else.

H What for? - Defending myself."

Die bewering is heeltemal ongeloofwaardig.

Nr 3 het eers die bewerings van nr 1 herhaal dat klaer nr 2 met 'n mes gesteek het, maar daarop het die volgende ondervraging deur die aanklaer gevolg:

"You were not correct when you said complainant stabbed accused No 2 with a knife? - Not correct.

Even accused No 1 was not correct when he put to complainant that he stabbed accused No 2 with a knife? - No.

Hiemstra HR

You never disputed to complainant that you hit him with a stone on his head? - No.

You never disputed to complainant that you kicked him with booted feet while he (complainant) was lying on the ground? - Never.

In fact you were satisfied with all that? - No answer (after question asked five times).

A Admit a knife, stick and stones are dangerous weapons? - Correct."

Hier word sowel nr 1 as nr 3 se geloofwaardigheid aangetas. Die klaer was weliswaar 'n enkele getuie, maar hy het sy getuienis uitmuntend afgelê en die hof benede gunstig beïndruk. Wat die drie beskuldigdes betref, het hul getuienis hul pleitverduideliking totaal weerspreek. Hul getuienis bevat teenstrydighede en gee 'n totaalindruk van volslae ongeloofwaardigheid. Nr B 1 wou nie in die getuiebank gaan nie. Owerigens aanvaar ons nie dat die klaer sonder hulp die drie teenstanders sou aangeval het nie. Die appèl teen die vonnis van 12 maande waarvan die helfte vir vier jaar opgeskort is op gepaste voorwaardes, is nie voortgesit nie.

C Ons sal gevolglik die appèl van die hand wys, maar daar is 'n regsaspek wat behandel moet word. In ons bespreking van die feite is belangrike gebruik gemaak van die pleitverduideliking, hoewel dit geen erkennings bevat het wat ingevolge art 220 genotuleer is nie. Die gebruikmaking van die pleitverduideliking druis in teen die onlangse uitspraak van die Transvaalse Provinsiale Afdeling in S v Selane 1979 (1) SA 318 (T). D Hierdie beslissing is oorwegend 'n weergawe van 'n advies wat een van die professionele assistente van die Prokureur-generaal van Transvaal in 'n hersieningsaak aan die Regter verskaf het. Die advies bevat beskouings oor die betekenis van sekere Hofbeslissings en van arts 115 en 220 van die Strafproseswet, wat met eerbied nie ondersteun kan word nie. Aangesien die E Hof die advies onderskryf het, kan dit lei tot aftakeling van die waarde wat art 115 vir die regspleging het.

Die beskuldigde in Selane se saak, 'n Swart vrou, was aangekla van handeldryf in dagga. 'n Pleitverduideliking is afgeneem ingevolge art 115, waarin sy gesê het dat die dagga aan haar vader behoort en...

To continue reading

Request your trial
22 practice notes
  • S v Mjoli and Another
    • South Africa
    • Invalid date
    ...mening huldig, vide: S v Nkosi 1978 (1) SA 548; S v Mogoregi 1978 (2) SA 13; S v Murray 1979 (2) SA 677; S v Malebo en Andere 1979 (2) SA 636; S v M en Andere 1979 (4) SA 1044; S v Ncgobo 1980 (1) SA 579. (n) Die sake gemeld in (m) hierbo, in besonder die goed beredeneerde beslissing in S v......
  • S v Mpongoshe and Another
    • South Africa
    • Invalid date
    ...of dit as formele erkennings ingevolge arts 115 (2) (b) en 220 aangeteken is aldan nie. Kyk S v Murray 1979 (2) SA 677; S v Malebo 1979 (2) SA 636; S v Mjoli 1980 (3) SA 172; S v Ngobo 1980 (1) SA 579. Die Staat gee toe dat erkennings wat gedurende pleitverduideliking ingevolge art 115 (1) ......
  • S v Becket
    • South Africa
    • Invalid date
    ...The first sign of a relaxation in the rigidity of the earlier attitude seems to have manifested itself in S v Malebo en Andere 1979 (2) SA 636 (B) in the judgment of Hiemstra CJ (Steenkamp J concurring: a properly argued appeal from a magistrate's decision). There had been a fight with ston......
  • S v Mpongoshe and Another
    • South Africa
    • Appellate Division
    • 11 September 1980
    ...of dit as formele erkennings ingevolge arts 115 (2) (b) en 220 aangeteken is aldan nie. Kyk S v Murray 1979 (2) SA 677; S v Malebo 1979 (2) SA 636; S v Mjoli 1980 (3) SA 172; S v Ngobo 1980 (1) SA 579. Die Staat gee toe dat erkennings wat gedurende pleitverduideliking ingevolge art 115 (1) ......
  • Request a trial to view additional results
22 cases
  • S v Mjoli and Another
    • South Africa
    • Invalid date
    ...mening huldig, vide: S v Nkosi 1978 (1) SA 548; S v Mogoregi 1978 (2) SA 13; S v Murray 1979 (2) SA 677; S v Malebo en Andere 1979 (2) SA 636; S v M en Andere 1979 (4) SA 1044; S v Ncgobo 1980 (1) SA 579. (n) Die sake gemeld in (m) hierbo, in besonder die goed beredeneerde beslissing in S v......
  • S v Mpongoshe and Another
    • South Africa
    • Invalid date
    ...of dit as formele erkennings ingevolge arts 115 (2) (b) en 220 aangeteken is aldan nie. Kyk S v Murray 1979 (2) SA 677; S v Malebo 1979 (2) SA 636; S v Mjoli 1980 (3) SA 172; S v Ngobo 1980 (1) SA 579. Die Staat gee toe dat erkennings wat gedurende pleitverduideliking ingevolge art 115 (1) ......
  • S v Becket
    • South Africa
    • Invalid date
    ...The first sign of a relaxation in the rigidity of the earlier attitude seems to have manifested itself in S v Malebo en Andere 1979 (2) SA 636 (B) in the judgment of Hiemstra CJ (Steenkamp J concurring: a properly argued appeal from a magistrate's decision). There had been a fight with ston......
  • S v Mpongoshe and Another
    • South Africa
    • Appellate Division
    • 11 September 1980
    ...of dit as formele erkennings ingevolge arts 115 (2) (b) en 220 aangeteken is aldan nie. Kyk S v Murray 1979 (2) SA 677; S v Malebo 1979 (2) SA 636; S v Mjoli 1980 (3) SA 172; S v Ngobo 1980 (1) SA 579. Die Staat gee toe dat erkennings wat gedurende pleitverduideliking ingevolge art 115 (1) ......
  • Request a trial to view additional results

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT