S v Greyling

• Jurisdiction: South Africa
• Judge: Friedman Wn AR
• Judgment Date: 28 September 1989
• Citation: 1990 (1) SACR 49 (A)
• Hearing Date: 18 September 1989
• Counsel: J L C J van Vuuren namens die appellant C van Aswegen namens die Staat
• Court: Appellate Division

Friedman Wn AR:

Dit is 'n appèl teen vonnis. Die appellant het in die E streekhof te Roodepoort (Suid-Tranvaal Afdeling) op 'n aanklag van strafbare manslag tereggestaan. Die aanklag het voortgespruit uit 'n motorongeluk op 1 Augustus 1987 waarin vier tienderjarige meisies wat passasiers was agter op 'n oop bakkie wat deur appellant bestuur is, op slag gedood is en 'n vyfde baie ernstige permanente beserings opgedoen het.

Die appellant, wat 'n eerste oortreder is, het skuldig gepleit en 'n F skriftelike verklaring ingevolge art 112(2) van die Strafproseswet 51 van 1977 is namens hom deur sy prokureur ingedien. Die Staat het geen getuienis aangebied nie en die appellant is op die basis van sy verklaring deur die streeklanddros skuldig bevind.

Nadat die appellant en sy vader ter versagting van vonnis getuig het, het die aanklaer die getuienis van Mitsie de Kock, die meisie wat die G ongeluk oorleef het, asook dié van ene Tiedt wat in die nabyheid van die ongelukstoneel gewoon het, aangebied. Na aanhoor van al hierdie getuienis, het die streeklanddros die appellant gevonnis tot vyf jaar gevangenisstraf waarvan die helfte vir vyf jaar opgeskort is op voorwaarde dat hy nie skuldig bevind word aan strafbare manslag gepleeg gedurende die tydperk van opskorting nie. Daarbenewens is die appellant H se bestuurderslisensie ingevolge art 146 van die Ordonnansie op Padverkeer 21 van 1966 (T) vir vier jaar, bereken vanaf die datum van skuldigbevinding, nl 8 Oktober 1987, opgeskort.

Die appellant se appèl teen sy vonnis is deur die Witwatersrandse Plaaslike Afdeling afgewys. Verlof om teen die opgelegde vonnis na hierdie Hof te appèlleer, is egter deur die Hof a quo toegestaan.

Die tersaaklike dele van die appellant se verklaring ingevolge art I 112(2) van die Strafproseswet, waarin hy erken het dat hy aan strafbare manslag as gevolg van die dood van die vier meisies, skuldig is, lui soos volg:

'2. Dat hy die motorvoertuig bestuur het op gemelde openbare pad teen 'n snelheid van ongeveer 100 km/h welke spoed hy erken, inaggenome die feit dat die pad 'n draai na regs maak en inaggenome sy bestuurderservaring, gevaarlik was. Dat hierdie optrede wederregtelik J en nalatig was.

Friedman Wn AR

A 3. Dat net toe hy op die punt gekom het waar die pad weer in 'n reguit lyn loop, en waarskynlik as gevolg van die feit dat die linker voorband op daardie stadium besig was om pap te word, saamgeneem met die snelheid waarteen hy beweeg het, het die voertuig met die randsteen aan sy linkerkant gebots, en daarna teen die sypaadjie opbeweeg en met 'n betonheining gebots langs die sypaadjie. Beskuldigde erken dat nadat hy met die randsteen gebots het, hy beheer B oor die voertuig verloor het as gevolg van die snelheid waarteen hy gery het.'

Nadat hierdie verklaring ingedien is, het die aanklaer aan die hof te kenne gegee dat hy 'niks (het) om verder by te voeg nie'.

Die appellant se getuienis ter versagting het hoofsaaklik gegaan oor C sy persoonlike omstandighede. Uit sy getuienis, asook dié van sy vader, het die volgende aan die lig gekom: Die appellant was ten tyde van die ongeluk 19 jaar oud. Hy het op skool tot standerd VIII gevorder en daarna die N3 sertifikaat, wat gelykstaande is aan matriek, by 'n tegniese kollege verwerf. Ten tyde van die pleging van die misdaad was die appellant 'n nasionale dienspligtige in die Weermag. Hy wou van die D Weermag sy loopbaan maak en was van voorneme om by die Staande Mag aansoek te doen ten einde sy vakmanskap as elektrisiën te voltooi. Sy inkomste ten tyde van die misdaad was R160 per maand. Hy het slegs sedert 6 Januarie 1985 'n bestuurderslisensie gehad.

Die appellant het getuig dat hy bitter jammer en spyt was oor wat gebeur het en het ook sy berou aan die ouers, families en vriende van die oorledenes oorgedra.

E Sy vader het getuig dat die appellant die derde oudste van vyf seuns is en dat hy 'n goeie seun is wat aan streng dissipline gewoond is. Volgens die appellant se vader het die voorval die appellant tot so 'n mate geraak dat hy ten tyde van die verhoor op 8 Oktober 1987, steeds sielkundige behandeling in die Weermag ontvang het.

Wat die ongeluk betref, het die appellant getuig dat daar vyf meisies F agterop die bakkie was en twee manspersone benewens homself in die kajuit. Die vier oorledenes was almal vriendinne van hom en hy was op pad om hulle by hul huise te gaan aflaai toe die ongeluk plaasgevind het. In antwoord op 'n vraag onder kruisondervraging of hy deur die passasiers versoek is om stadiger te ry, het die appellant eers geantwoord 'nie waarvan ek weet nie' en later 'nie wat ek kan onthou nie'. Hy het egter toegegee dat hy geweet het dat die spoedgrens 60 G kilometer per uur was. Hy het getuig dat hy die betrokke pad gereeld gebruik het en dat hy met die draai in die pad bekend was. Hy het erken dat nadat hy die betonmuur getref het, die voertuig heeltemal oorgegaan het na die ander kant van die pad, waar hy met 'n ander voertuig wat agter die...