S v Gaba

• Jurisdiction: South Africa
• Judge: De Wet Wn RP en Malherbe Wn R
• Judgment Date: 09 April 1981
• Citation: 1981 (3) SA 745 (O)
• Hearing Date: 02 March 1981
• Court: Orange Free State Provincial Division

Malherbe, Wn R.:

Die appellant het tereggestaan in die streekhof op twee klagtes van poging tot dwarsboming of belemmering van die verloop van die gereg. Slegs die eerste aanklag is vir doeleindes van hierdie appèl ter sake en lui soos volg:

C "Aanklag (1)

Dat die beskuldigde skuldig is aan die misdryf van poging tot dwarsboming of belemmering van die verloop van die gereg deurdat op of omtrent 29 Junie 1979 en te of naby Bethlehem in die distrik van Bethlehem en binne die regsgebied van die streekafdeling D Oranje-Vrystaat het speurderkonstabels Mofokeng en Mokoenaene Amos Vilakazi ondervra na aanleiding van 'n reeks moordsake te Bethlehem waartydens beskuldigde teenwoordig was, en waartydens Amos Vilakazi gevra was of hy Godfather ken, en deurdat die beskuldigde kennis van die feit dat Amos Vilakazi Godfather is en lid van 'n bende is wat 'n bestaan maak deur mense te beroof, te besteel en drank onwettig op treine te verkoop, wederregtelik en met die opset om die verloop van die gereg te dwarsboom of te belemmer, versuim het om aan speurderkonstabels Mofokeng en Mokoena te meld dat Amos Vilakazi inderdaad Godfather is..."

(Die res van die aanklag is nie ter sake nie omdat die landdros tereg E bevind het dat die Staat nie bewys het dat appellant kennis gedra het van Amos se beweerde bendebedrywighede nie of vir hom aangeraai het om Bethlehem te verlaat nie.) By die aanvang van die verhoor het appellant onskuldig gepleit en by monde van sy regsverteenwoordiger aangevoer dat F die klagstaat nie 'n misdryf openbaar nie omdat "die misdryf van regsverydeling per definisie nie deur 'n versuim gepleeg kan word nie". Hy het verder aangevoer dat selfs al sou die gemelde misdryf wel deur 'n versuim gepleeg kan word, die klagstaat ook nie 'n bewering bevat dat daar 'n regsplig op appellant gerus het om sy beweerde kennis aan die persone in die klagstaat genoem, te openbaar nie. Verder is al die feitelike bewerings in die klagstaat ontken.

G Die gemelde Amos Vilakazi het getuig dat hy inderdaad Godfather is en dat appellant daarvan bewus was reeds sedert hulle eerste ontmoeting gedurende Junie 1978. Hy sou aan appellant gesê het dat sy naam Godfather is, asook dat hy 'n lewe maak as sakkeroller. Op 29 Junie 1979 is hy gearresteer en na die polisiestasie te Bethlehem geneem waar hy deur twee speurders, Mofokeng en Mokoena, ondervra is. Tydens hierdie ondervraging het een van die genoemde speurders aan appellant gevra of hy vir Amos ken. Appellant het egter nie geantwoord nie, maar die vertrek verlaat. Die vraag aan appellant

Malherbe Wn R

sou gewees het: "Hey, ken jy hierdie Godfather?" In kruisverhoor is dit aan Amos gestel dat Mofokeng vir appellant gevra het of hy die getuie A ken, waarop appellant ontkennend geantwoord het. Hierdie stelling is deur Amos ontken wat volgehou het dat appellant glad nie geantwoord het nie.

Mofokeng het getuig dat appellant die kantoor binnegekom het waar Amos ondervra was en dat hy toe vir appellant gevra het of hy vir Amos ken. Appellant het egter nie geantwoord nie "hy het net stilgebly en toe B uitgegaan". Hy het verder getuig dat appellant voor die datum van Amos se gemelde ondervraging geweet het dat die speurders vir ene Godfather soek. In kruisverhoor ontken hy die stelling dat appellant uitdruklik ontken het dat hy vir Amos ken.

Mokoena het soortgalyke getuienis afgelê en alle stellings dat hy C deelgeneem het aan 'n aanranding op appellant of van enige aanranding op appellant kennis dra, ontken.

Ene Gertrude Kambule (ook bekend as Happy) het getuig dat sy 'n smokkelhuis gehad het met die naam Las Vegas in die Swart woonbuurt te Bethlehem, dat sy vir appellant goed ken omdat hy voor haar grootgeword het en dat hy gereeld by haar besoek afgelê het, dikwels by geleenthede D wat Amos ook daar was. Sy kon nie onthou of appellant ooit met Amos gepraat het nie, alhoewel sy beweer dat appellant geweet het dat Amos ook bekend is as Godfather en dat hy 'n sakkeroller is. Onder kruisverhoor ontken sy uitdruklik die bewerings wat in klagte 2 verskyn en waarop E appellant onskuldig bevind is, nl dat appellant haar sou versoek het om te ontken dat hy vir Godfather ken indien sy daaromtrent deur die speurders ondervra word. Die Staatsaanklaer het haar getuieverklaring aan haar gestel in herondervraging en dit ingehandig as bewysstuk A.

F Nog 'n Swart vrou met die bynaam Lolle het ook namens die Staat getuig. Sy getuig dat sy saam met appellant grootgeword het te Bethlehem en dat hulle 'n liefdesverhouding gehad het gedurende 1979. Hulle het dikwels Happy se smokkelhuis besoek om daar te gaan drink. Sy het dikwels vir Godfather en sy vriend Kamfi gesien by geleenthede wat sy en appellant die onderskeie drinkplekke besoek het en by sekere geleenthede was hulle G ...